MAŁE

Balon, to statek powietrzny z grupy aerostatów, który porusza się bez napędu silnikowego. Napełniony jest gazem lżejszym od powietrza, unosząc się dzięki sile wyporu opisanej przez prawo Archimedesa.

Balon meteorologiczny – najczęściej wykonany z lateksu w postaci powłoki wypełnionej gazem lżejszym od powietrza (hel, wodór). Jest zazwyczaj niewielki, o średnicy rzędu 2 m. Służy do dostarczania przyrządów badawczych w strefy zbyt wysokie dla samolotów, a zarazem zbyt niskie dla satelitów.

Stosowane są dwa rodzaje balonów meteorologicznych:

balon pilotowy - nie zawiera żadnych aktywnych urządzeń, co najwyżej odbłyśnik w celu śledzenia go radarem. Pomiary meteorologiczne odbywają się na podstawie obserwacji ruchu balonu (jego prędkości i odległości). Mierzy się w ten sposób prędkość wiatru oraz - na podstawie utraty widoczności - wysokość podstawy chmur.

balon radiosonda - zawiera podwieszone pod nim urządzenia pomiarowe oraz nadajnik radiowy. Często ten typ balonów nazywany jest też stratosferycznym. Wysokość lotu może przekraczać nawet 30 km, gdzie ciśnienie powietrza jest bardzo małe. Dlatego w momencie startu balon jest tylko częściowo wypełniony gazem, a jego powłoka jest elastyczna. Dzięki temu jego ciśnienie wewnętrzne rozciąga go na większej wysokości, co nie byłoby możliwe, gdyby był wypełniony całkowicie.

Oba rodzaje balonów są tracone po jednorazowym użyciu. Balon po osiągnięciu maksymalnej wysokości pęka, jego ładunek wyposażony w układ odzyskiwania ląduje na spadochronie. Można go znaleźć, gdyż jest wyposażony w nadajnik radiowy, który podaje pozycje podczas lotu na podstawie danych z odbiornika GPS, który pozwala na ciągłą obserwację pozycji kapsuły ze sprzętem.

Balon nadciśnieniowy (SPB - Super Pressure Balloon) – najczęściej wykonany z bardzo cienkiego plastiku (np. polietylenu) w postaci powłoki wypełnionej gazem lżejszym od powietrza (hel, wodór). Jego objętość utrzymywana jest na względnie stałym poziomie pomimo zmian ciśnienia otoczenia na zewnątrz oraz temperatury zawartego w nim gazu nośnego. Dzięki temu balon utrzymuje stabilną wysokość przez długi czas.

Balony nadciśnieniowe (SPB) są zwykle używane do bardzo długich lotów bezzałogowych eksperymentów naukowych w górnych warstwach atmosfery, gdzie temperatura gazu jest dość stabilna w całym cyklu dobowym.

Powłoki takie wykorzystywane przez NASA oraz wiele ośrodków naukowych do realizacji eksperymentów. Z uwagi na duże budżety, które są w zasięgu tych instytucji, zwykle powłoka po napełnieniu gazem jest rozmiarów dużego boiska.

Pamietajmy, iż realizując misje stratosferyczne, jesteśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo innych użytkowników przestrzeni powietrznej.
Prosimy zapoznać się z informacjami na stronie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.